25 września wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów. Przepisy, wprowadzające do polskiego prawa założenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, mają chronić osoby (pracowników) informujące o naruszeniach prawa. Specjaliści naszej Kancelarii pomagają przedsiębiorcom i instytucjom publicznym w opracowaniu i wdrożeniu takich regulacji.
Zgodnie z art. 4 ustawy, sygnalistą jest osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa, uzyskaną w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych. Przepis wskazuje m.in. na pracownika, pracownika tymczasowego, osobę świadczącą pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, przedsiębiorcę, prokurenta, akcjonariusza lub wspólnika.
Ustawę o ochronie sygnalistów stosuje się również do osób fizycznych w przypadku zgłoszenia lub ujawnienia publicznego informacji o naruszenia prawa w kontekście związanym z pracą przed nawiązaniem stosunku pracy.
Ustawa o ochronie sygnalistów nakłada szereg obowiązków na pracodawców publicznych i prywatnych w zakresie wdrożenia rozwiązań zapewniających możliwość zgłaszania naruszeń prawa w kontekście związanym z pracą i właściwą ochronę sygnalistów przed działaniami odwetowymi.
Obowiązki określone w ustawie dotyczą pracodawców zatrudniających co najmniej 50 osób. Przy czym do tej liczby zalicza się również osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Do zatrudnionych wliczyć należy osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych. Dla podmiotów zatrudniających mniej niż 50 osób, utworzenie kanałów zgłoszeń wewnętrznych jest dobrowolne.
Obowiązki określone w ustawie dotyczyć będą również jednostek organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego: urzędów gminy, powiatu i województwa.
Zapewnienie właściwych warunków do zgłaszania naruszeń prawa przez sygnalistów obejmuje utworzenie przez pracodawcę bezpiecznych i poufnych kanałów zgłaszania naruszeń. Przepisy przewidują ustanowienie co najmniej jednego kanału zgłoszeń umożliwiającego sygnaliście dokonanie zgłoszenia ustnie lub pisemnie.
Na pracodawcę zostanie nałożony obowiązek opracowania procedury zgłoszeń wewnętrznych obejmującej określenie osoby lub podmiotu uprawnionego do przyjmowania zgłoszeń.
Przyjmowanie zgłoszeń może być powierzone osobie albo zespołowi w ramach organizacji albo podmiotowi zewnętrznemu. W każdym przypadku osoba lub podmiot wskazany przez pracodawcę do rozpatrywania zgłoszeń, musi zapewniać bezstronność i poufność.
Pracodawcy będą zobowiązani do opracowania procedury w zakresie przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i właściwych działań następczych, zapewniających poufność zgłoszeń oraz ochronę przed działaniami odwetowymi.
Prawidłowe wdrożenie procedury zgłaszania naruszeń prawa to przede wszystkim korzyści z wykrywania i zapobiegania nadużyciom i nieprawidłowościom w ramach wewnętrznych struktur.
Pracodawca, który nie wypełni obowiązków ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych lub ustanowi ją z istotnym naruszeniem wymogów będzie podlegał odpowiedzialności wykroczeniowej.
Nasza Kancelaria zapewnia klientom kompleksowe wdrożenie wymagań ustawy o ochronie sygnalistów, zarówno w podmiotach prywatnych jak i jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego. Na potrzeby przedsiębiorstw i instytucji opracowujemy procedury zgłoszeń wewnętrznych, spełniające wymogi ustawy o ochronie sygnalistów, a jednocześnie odpowiadające specyfice działania konkretnego podmiotu i uwarunkowaniom wewnętrznym.
(opr. adw. Beata Grygiel-Skrzypczak)