1 marca 2019 roku weszły w życie kolejne przepisy ustawy z dnia 9 listopada 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym.
1 marca 2019 roku weszły w życie kolejne przepisy ustawy z dnia 9 listopada 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym.
Nowo wprowadzone przepisy dokonują zmian w treści Kodeksu spółek handlowych oraz Kodeksu cywilnego. Poniżej przedstawiamy syntetyczne omówienie najważniejszych zmian.
1. Rezygnacja członka zarządu spółki kapitałowej
Komentowana nowelizacja wprowadza przepisy rozwiewające dotychczasowe wątpliwości w zakresie sposobu złożenia rezygnacji przez jedynego członka zarządu spółki kapitałowej z zajmowanej przez siebie funkcji. Zgodnie z nową treścią przepisów, jedyny członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością składa swoją rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie zgromadzenie wspólników. W treści zaproszenia na zgromadzenie wspólników członek zarządu zawiera także oświadczenie o rezygnacji z zajmowanej funkcji. Rezygnacja członka zarządu jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników.
Analogiczny zapis ustawodawca wprowadził w odniesieniu do spółki akcyjnej, z tym zastrzeżeniem, że w pierwszej kolejności członek zarządu powinien złożyć rezygnację na ręce rady nadzorczej, a jeżeli żaden mandat w radzie nadzorczej nie jest obsadzony, to następuje zwołanie walnego zgromadzenia akcjonariuszy, na analogicznych zasadach, jak omówiono powyżej.
Wprowadzone zmiany należy ocenić pozytywnie, gdyż rozwiązują one często występujący w obrocie gospodarczym problem rezygnacji ze swojej funkcji jedynego członka zarządu spółki kapitałowej.
2. Zwrot zaliczki na poczet dywidendy
Ustawodawca wprowadził nową regulację określającą zasady zwrotu zaliczki na poczet dywidendy wypłaconej wspólnikom spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Według obecnego brzmienia przepisów, jeżeli wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością otrzymają zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, a po zakończeniu roku obrotowego spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, to wspólnicy zobowiązani są zwrócić otrzymane zaliczki. W przypadku odnotowania straty zobowiązani są oni do zwrotu całości otrzymanej kwoty zaliczki, a w przypadku gdy spółka osiągnie zysk mniejszy od sumy wypłaconych zaliczek, to zwrotowi podlega kwota nadwyżki wypłaconej zaliczki ponad osiągnięty zysk w części odpowiadającej udziałowi danego wspólnika w zysku.
3. Zmiany w zakresie spółek osobowych
Ustawodawca komentowaną nowelizacją wprowadził dwie istotne modyfikacje dotyczące spółek osobowych.
Pierwsza z nich dotyczy spółki partnerskiej i wskazuje, iż członkiem zarządu spółki partnerskiej musi być co najmniej jeden partner tej spółki, a oprócz niego w skład tego organu mogą też wchodzić osoby trzecie. Zmianę tę należy ocenić pozytywnie, gdyż rozwiewa ona powstałe w doktrynie i orzecznictwie sądowym wątpliwości, co do sposobu obsadzenia zarządu spółki partnerskiej.
Druga zmiana dotyczy spółki komandytowoakcyjnej i polega na wprowadzeniu regulacji wyraźnie dopuszczającej możliwość wypowiedzenia umowy spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariusza, niezależnie od tego czy statut spółki przewiduje taką możliwość. Wcześniejsze brzmienie komentowanego przepisu uzależniało tę możliwość tylko od brzmienia statutu.
4. Zmiana Kodeksu cywilnego
Komentowana nowelizacja dokonuje zmiany art. 39 Kodeksu cywilnego dotyczącego przekroczenia uprawnień przez osoby działające w imieniu osoby prawnej, ale bez umocowania tej osoby prawnej. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, jeżeli osoba zawierająca umowę jako organ osoby prawnej nie miała umocowania do takiego działania lub przekroczyła zakres swojego umocowania, to ważność takiej umowy zależy od potwierdzenia przez osobę prawną.
Druga strona takiej umowy może wyznaczyć osobie prawnej, w imieniu której została zawarta taka umowa, odpowiedni termin do potwierdzenia ważności czynności i staje się ona wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
W przypadku braku potwierdzenia osoba, która działała w imieniu osoby prawnej, zobowiązana jest do zwrotu na rzecz drugiej strony tego, co otrzymała w wykonaniu umowy oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie mając wiedzy o braku umocowania lub przekroczeniu jego zakresu.
Ważną kwestią jest przepis art. 35 komentowanej ustawy zawierający tzw. przepis przejściowy dotyczący wyżej omówionych zmian. Zgodnie z treścią tego artykułu „nowe przepisy stosuje się również do czynności prawnych dokonanych w imieniu osoby prawnej bez umocowania albo z przekroczeniem jego zakresu przed dniem 1 marca 2019 roku, jeżeli nie były one (te czynności prawne) przedmiotem prawomocnie zakończonych przed dniem 1 marca 2019 roku postępowań sądowych w sprawach cywilnych.
(opracował Robert Rudnicki)