Reklama w trakcie audycji telewizyjnej

OPINIA PRAWNA

w sprawie dopuszczalności umieszczania nazwy lub logotypu .......
w trakcie audycji telewizyjnych sponsorowanych przez ........


I. Podstawa zlecenia:

Opinia sporządzona na zlecenie ............................. (zwanej dalej .......................) wydane przez Pana .................................

II. Cel opinii:

Analiza dopuszczalności umieszczania wskazania nazwy lub logotypu ................ w trakcie audycji telewizyjnych sponsorowanych przez .............

III. Podstawa prawna opinii:

1. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 roku o radiofonii i telewizji, tekst jedn. Dz.U.01.101.1114, zm. Dz.U.02.25.253, zm.wyn.z Dz.U.02.56.517.

2. Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 6 lipca 2000 roku w sprawie sposobu sponsorowania audycji lub innych przekazów, Dz.U.00.65.785.

IV. Analiza merytoryczna:

a) stan faktyczny.

................. jest sponsorem licznych audycji telewizyjnych. W związku z faktem sponsorowania audycji telewizyjnych ............................. zamierza umieszczać informacje o fakcie sponsorowania tych audycji, wraz z logotypem lub innym swoim oznaczeniem (tzw. wskazania sponsorskie), również w trakcie tych audycji. W związku z tym powstało pytanie, czy dopuszczalne jest umieszczanie wskazań sponsorskich ............... podczas audycji telewizyjnych.

b) analiza stanu prawnego.

Zasada

Zgodnie z art. 17 ustawy o radiofonii i telewizji dopuszczalne jest oznaczanie audycji wskazaniem sponsorskim wyłącznie na początku lub na końcu tej audycji¹. Zasadę tę potwierdza § 1 rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 6 lipca 2000 roku w sprawie sposobu sponsorowania audycji lub innych przekazów wydanego na podstawie art. 17 ust. 8 ustawy o radiofonii i telewizji². Przepis ten stwierdza, że sponsor nie może być wskazany w czasie trwania audycji, z wyjątkiem sytuacji określonych w treści tego rozporządzenia³.

Odstępstwa od zasady

Jak już wyżej wskazano rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie sposobu sponsorowania audycji lub innych przekazów dopuszcza odstąpienie od wskazanej wyżej zasady i umieszczanie wskazania sponsorskiego w trakcie audycji sponsorowanej w sytuacjach wyraźnie w tym rozporządzeniu wskazanych. Wyjątek od tej zasady zawiera § 3 rozporządzenia⁴. W myśl tego przepisu w przypadku sponsorowania audycji lub innego przekazu przez udostępnienie usług polegających na pomiarze czasu lub przetwarzaniu danych, wskazania sponsora mogą być emitowane w trakcie trwania audycji w zakresie uzasadnionym celowością prezentacji tych informacji (§ 3 ust. 3 rozporządzenia)⁵. Z informacji uzyskanych od ..................., nie świadczy ona usługi pomiaru czasu. Umieszczanie wskazania sponsorskiego ........................... w trakcie relacji telewizyjnych dopuszczalne jest więc wyłącznie w wypadkach udostępniania przez .................... usług polegających na przetwarzaniu danych. Kluczowym więc dla odpowiedzi na pytanie, czy .......................... może umieszczać swoje wskazanie w trakcie transmisji sponsorowanej, jest wyjaśnienie pojęcia przetwarzania danych.

Przetwarzanie danych

Zgodnie z przyjętą w doktrynie i orzecznictwie zasadą, w pierwszej kolejności należy zbadać znaczenie językowe interpretowanego wyrażenia, posługując się przede wszystkim definicjami zawartymi w słownikach języka polskiego⁶. Zgodnie z zawartą w słowniku języka polskiego definicją „przetwarzanie” oznacza „przerabianie, zmienianie, przekształcanie”⁷. Danymi są natomiast w szczególności „dowolne informacje przetwarzane przez komputer”⁸. Przyjmując opartą na definicji słownikowej wykładnię językową tego wyrażenia, należy uznać, że przetwarzaniem danych jest przerabianie, zmienianie lub przekształcanie informacji za pomocą komputera.
Przy definiowaniu pojęcia przetwarzania danych pomocną może być również definicja zawarta się w art. 7 pkt 2 ustawy⁹ Ustawa ta nie ma zastosowania do spraw związanych ze sponsoringiem telewizyjnym, jednakże sama definicja przetwarzania danych może mieć pomocnicze zastosowanie. Zgodnie z art. 7 ustawy przetwarzanie danych to jakiekolwiek operacje wykonywane na danych (osobowych), takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych. Definicja ta potwierdza, iż pojęciem przetwarzania danych ustawodawca zamierzał objąć wszelkie operacje na danych, w szczególności ich przerabianie, przetwarzanie lub przekształcanie.

Rozwiązanie dla .........................

Można uznać, że na podstawie § 3 ust. 3 wskazanego rozporządzenia, dopuszczalnym jest umieszczanie wskazania sponsorskiego ............................... podczas audycji w przypadku sponsorowania audycji przez .................. poprzez udostępnienie usług polegających na przetwarzaniu danych. Przetwarzanie danych należy w tym wypadku rozumieć jako wykonywanie przez .................. jakichkolwiek operacji na informacjach za pośrednictwem komputerów (np. zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie lub usuwanie tych informacji).

Przykłady

Najbardziej typowe przykłady, gdy umieszczenie wskazania sponsorskiego .................. jest dopuszczalne w trakcie transmisji telewizyjnej:

Przykład nr 1 

Podczas zawodów sportowych ukazywane są różnego rodzaju dane – wynik, przedstawienie zawodników, odległości do bramki, liczba okrążeń do mety, liczba kilometrów do mety itp. Ukazywanie tych informacji jest przetwarzaniem danych. Jeżeli usługę polegającą na ukazywaniu danych świadczy ......................., dopuszczalnym jest umieszczenie jej wskazania sponsorskiego łącznie z tymi danymi podczas transmisji.


Przykład nr 2 

Podczas debaty politycznej lub innego wydarzenia relacjonowanego w telewizji występuje kilka osób. Podczas relacji z tego wydarzenia, u dołu ekranu ukazywane są ich nazwiska, a także inne informacje, np. przynależność partyjna itp. Ukazywanie tych informacji również jest przetwarzaniem danych. W wypadku, gdy ................... świadczy usługę polegającą na ukazywaniu tych informacji, dopuszczalne jest ukazywanie logo ..................... wraz z tymi informacjami w trakcie relacji.

Przykład nr 3 

Obraz relacji telewizyjnej zostaje zakodowany lub zniekształcony. ................... odkodowuje go lub komputerowo poprawia jego jakość (rozjaśnia, poprawia kontrast itp.). W takim wypadku jednocześnie ze świadczeniem usługi odkodowania lub korekty obrazu, może umieścić wskazanie sponsorskie wraz ze swym logo.

Wymogi dodatkowe

Przy umieszczaniu wskazań sponsorskich w trakcie relacji telewizyjnych należy zachować inne wymogi wynikające z ustawy o radiofonii i telewizji i wskazanego rozporządzenia:
- wskazanie sponsora może zawierać tylko jego nazwę, firmę, znak towarowy lub inne oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę, jego działalność, towar lub usługę,
- wskazanie sponsora nie może zajmować więcej niż 1/16 ekranu odbiornika telewizyjnego,
- wskazania sponsora mogą być emitowane wyłącznie jednocześnie z prezentacją przetwarzanych danych,
jednorazowe wskazanie sponsora może być emitowane nie dłużej niż 8 sekund.

V. Wnioski opinii:

1. W świetle wskazanych przepisów prawa dopuszczalnym jest umieszczanie wskazania sponsorskiego ................. podczas audycji, w przypadku sponsorowania audycji lub innego przekazu przez .................. poprzez udostępnienie usług polegających na przetwarzaniu danych.

2. Przy umieszczaniu wskazania sponsorskiego należy zachować ograniczenia i wymogi wskazane powyżej w opinii.

3. Umieszczanie danych jest dopuszczalne w przykładowych sytuacjach wskazanych w opinii.


Opinię tę wydałem z całą sumiennością i starannością, kierując się swoją najlepszą wiedzą.


 /adwokat Tomasz Grzybkowski, adwokat Tomasz Guzek/ 

Przypisy:

¹ Art. 17. 1. Sponsorowane audycje lub inne przekazy są oznaczane przez wskazanie sponsora na ich początku lub na końcu. Wskazanie sponsora może zawierać tylko jego nazwę, firmę, znak towarowy lub inne oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę, jego działalność, towar lub usługę.
² § 1. Sponsor audycji nie może być wskazany w czasie trwania audycji, z zastrzeżeniem przepisów § 3 ust. 3 i § 4 ust. 1.
³ J. Sobczak „Radiofonia i telewizja. Komentarz”, Zakamycze, 2001, s. 245.
⁴ § 3. 3. W przypadku sponsorowania audycji lub innego przekazu przez udostępnienie usług polegających na pomiarze czasu lub przetwarzaniu danych, wskazania sponsora mogą być emitowane wyłącznie jednocześnie z prezentacją wyniku, czasu lub przetwarzanych danych w zakresie uzasadnionym celowością prezentacji tych informacji. Wskazanie sponsora nie może trwać dłużej niż 8 sekund i zajmować więcej niż 1/16 ekranu odbiornika telewizyjnego.
⁵ tamże, s. 246.
⁶ tak sądy w sprawach:
wyrok NSA z 7 grudnia 2001 roku, III SA 2067/00, opubl. POP 2002/3/86:
„Punktem wyjścia dla wszelkiej interpretacji prawa jest wykładnia językowa, która jednoznacznie zakreśla jej granice w ramach możliwego sensu słów zawartych w tekście prawnym.”
wyrok NSA w Lublinie z 26 stycznia 2001 roku, I SA/Lu 1176/99, opubl. Biul.Skarb. 2001/4/22:
„Wśród wszystkich rodzajów wykładni - na pierwszym miejscu stawiać należy wykładnię językową. Wszystkie inne są dopuszczalne jedynie wówczas, kiedy ta pierwsza nie wystarcza. Z tej przyczyny nie można czynić zarzutu organom podatkowym, iż kierując się literalnym brzmieniem przepisu § 54 ust. 4 pkt 4 cytowanego wyżej rozporządzenia, naruszyły przepisy prawa.”
uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 18 października 2001 roku, I KZP 22/01 OSNKW 2001/11-12/86:
„Pierwszeństwo i podstawowe znaczenie w procesie wykładni ma niewątpliwie metoda językowa, odwołująca się do reguł znaczeniowych języka potocznego.”
uchwała SN z 28 marca 2002 roku I KZP 5/02, opubl. OSNKW 2002/5-6/32:
„W pierwszej kolejności, co oczywiste, posłużyć się należy wykładnią gramatyczną, odwołującą się do znaczenia określenia, jakim posłużył się ustawodawca w art. 256 k.k., w języku polskim.”
⁷ Mały Słownik Języka Polskiego pod red. E. Sobol, Warszawa 2000, s. 790.
⁸ Mały Słownik Języka Polskiego pod red. E. Sobol, Warszawa 2000, s. 119.
⁹ Art. 7. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
2) przetwarzaniu danych - rozumie się przez to jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych;

Materiał archiwalny oparty o przepisy prawa obowiązujące w dniu jego sporządzenia. Adwokacka Spółka Partnerska Grzybkowski Guzek Jackowski nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywane treści.