Plik JPK zamiast deklaracji VAT

Zmiany w dostawie budynków i budowli

Zmiany obowiązków sprawozdawczych nie są jedynymi wprowadzonymi przez nowelę z dnia 4 lipca 2019 roku. Pierwszą w kolejności zmianą wprowadzoną w podatku VAT jest nowa definicja pierwszego zasiedlenia. Pojęcie to jest kluczowe dla zwolnienia z VAT dostawy budynku, budowli lub ich część. Przypomnijmy, że dostawy te są z mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zwolnione z VAT, o ile minęły 2 lata od ich pierwszego zasiedlenia. Obecnie poprzez pierwsze zasiedlenie budynku lub budowli rozumie się ich oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu (o ile wydatki poniesione na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej). Ta definicja została uznana za niezgodną z Dyrektywą VAT 206/112, na co wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej¹. Po zmianie przez pierwsze zasiedlenie rozumieć będzie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu. Po pierwsze znika zatem warunek, aby oddanie do użytkowania nastąpiło w wykonaniu czynności opodatkowanej. Nowością jest także uczynienie pierwszym zasiedleniem rozpoczęcie użytkowania na własne potrzeby. Ustawa nie definiuje jednak rozpoczęcia użytkowania na własne potrzeby, co zapewne będzie przedmiotem wniosków o interpretację tego przepisu.

Faktury do paragonów

Kolejna zmiana dotyczy wystawiania faktur do paragonów. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 106b ustawy, w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej kasą fiskalną fakturę na rzecz podatnika podatku wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon zawiera numer identyfikacji podatkowej. Naruszenie tego przepisu ma skutkować ustaleniem dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. Faktury wystawione do paragonu będą ujmowane w deklaracji, nie zwiększając jednak wysokości podatku (art. 109 ust. 3d ustawy). Ponadto, zgodnie z nowo dodanym art. 109a, w przypadku ujęcia w ewidencji przez podatnika wystawionej dla niego faktury dotyczącej sprzedaży potwierdzonej paragonem, który nie zawiera numeru identyfikacji podatkowej, organ ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze.

JPK zamiast deklaracji

Kluczowe dla nowej formy deklarowania wysokości VAT są zmiany w art. 99 ustawy. Nowelizacja dodaje w nim ust. 11c, zgodnie z którym deklaracje podatkowe są składane zgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego , w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej. Ten ostatni przepis reguluje właśnie tryb przesyłania fiskusowi pliku JPK_VAT w jego obecnej formie. Jednocześnie zgodnie z nowym art. 109 ust. 3b podatnicy są obowiązani przesyłać ewidencje VAT, na zasadach określonych w art. 99 ust. 11c, łącznie z deklaracją podatkową, w terminie do złożenia tej deklaracji. Tym samym zmiana sposobu składania deklaracji VAT polega w istocie na połączeniu danych wynikających z deklaracji z danymi objętymi JPK_VAT. Brzmienie przepisu wskazuje, iż technicznie rozszerzeniu ulec powinna treść pliku JPK_VAT poprzez umieszczenie w nim danych dotychczas zamieszczanych w deklaracji.

Istotne z punktu widzenia nowych obowiązków ewidencyjnych i sprawozdawczych są art. 109 ust. 3e-3k:

• Na podatników nakłada się ustawowy obowiązek korekty w terminie 14 dni ewidencji zawierającej błędy lub niezgodnej ze stanem faktycznym albo w razie zmiany danych (ust. 3e),
• W przypadku stwierdzenia przez naczelnika urzędu skarbowego w przesłanej ewidencji błędów, które uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, naczelnik urzędu skarbowego wzywa podatnika do ich skorygowania, wskazując te błędy (ust. 3f),
• Podatnik ma obowiązek w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania przesłać do organu ewidencję skorygowaną w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub składa wyjaśnienia wskazujące, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu (ust. 3g)
• Jeżeli podatnik, wbrew wezwaniu:
• nie prześle ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie,
• w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu
  
  – naczelnik urzędu skarbowego nakłada, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd (ust. 3h).

Indywidualny rachunek bankowy dla podatnika

Zmiany w ordynacji podatkowej wprowadzają rewolucyjny sposób wpłacania zobowiązań podatkowych. Zgodnie z art. 61b § 1 ordynacji podatkowej wpłata podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług oraz niepodatkowych należności budżetowych jest dokonywana na rachunek urzędu skarbowego przy użyciu indywidualnego rachunku podatkowego identyfikującego podatnika lub płatnika (indywidualny rachunek podatkowy). Numer rachunku będzie dostępny przez internet po podaniu numeru NIP.

Przepisy przejściowe

Nowelizacja zawiera szereg skomplikowanych przepisów przejściowych. Ogólnym terminem wejścia ustawy w życie jest 1 września 2020 roku. Szereg przepisów będzie jednak stosowanych w późniejszym okresie. Daty wejścia w życie najważniejszych zmian przedstawiono w poniższej tabeli.

(opracował: Adam Rajewski)

Przypisy:

¹ WYROK TRYBUNAŁU z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie C 308/16, w którym wskazano, że przepisy Dyrektywy sprzeciwiają się polskim przepisów, „[…] które uzależniają zwolnienie z podatku od wartości dodanej w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu.