Pojawienie się wirusa COVID-19 wywołało niepokój na całym świecie. Wraz z jego rozprzestrzenianiem się, w kolejnych krajach wprowadzano specjalne procedury sanitarne, pojawiły się również specjalne zalecenia - dla obywateli, instytucji państwowych i szeroko rozumianego biznesu. Na tych ostatnich skupili się nasi specjaliści.
Oto zagadnienia, które pracodawcy powinni wziąć pod uwagę w związku z ustaleniem na terenie Polski przypadku zachorowania spowodowanego wirusem COVID-19 (SARS CoV-2).
Zachowanie czystości
1. Pracodawca powinien upewnić się, że miejsca pracy są czyste i higieniczne. Zwłaszcza jeśli chodzi o powierzchnie (np. biurka i stoły) i przedmioty (np. telefony, klawiatury), które trzeba regularnie czyścić środkami dezynfekującymi. Jedną z dróg przenoszenia infekcji jest dotykanie zanieczyszczonych powierzchni przez pracowników i klientów. Pracodawca powinien zapewnić odpowiednie środki dezynfekujące dla firm sprzątających.
Mycie rąk
2. Równie ważną rolę odgrywa promowanie regularnego mycie rąk. Pracodawca powinien umieszczać pojemniki ze środkami odkażającymi w widocznych miejscach i dbać o to, by były regularnie napełniane, a także rozwieszać plakaty przypominające o myciu rąk, informować o tym podczas spotkań. Warto również przypominać, że wszelkich wskazówek w tym zakresie może udzielić specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy. Środki czystości można dostać w aptekach lub w sklepach internetowych.
Higiena oddechowa
3. Pracodawca powinien zadbać o promocję dobrej higieny oddechowej w miejscu pracy, upewniając się, czy pracownicy u których występują objawy infekcji (katar, kaszel) mają dostęp do masek na twarz i chusteczek papierowych, a także zamykanych koszy na śmieci.
Co robić w razie wystąpienia objawów infekcji?
4. Rolą pracodawcy jest informowanie pracowników, kontrahentów i klientów, że jeśli w regionie pojawi się COVID-19, każdy, kto ma nawet łagodny kaszel lub niską gorączkę, powinien pozostać w domu (np. pracować zdalnie). Dotyczy to również osób przyjmujących takie leki, jak paracetamol (acetaminofen), ibuprofen lub aspiryna, które mogą maskować objawy infekcji. Należy przekazywać tę wiadomość wszelkimi kanałami komunikacji, które są dostępne w organizacji lub firmie, opracować materiały promujące ten przekaz.Nie można zapominać o wyjaśnieniu, że pracodawca potraktuje ten czas jak czas zwolnienia chorobowego.
W przypadku podejrzenia zarażenia, należy niezwłocznie poinformować infolinię NFZ (tel. 800190590), której konsultanci udzielą wskazówek co do dalszego postępowania.
O podejrzeniu zarażenia powinna również zostać poinformowana najbliższa stacja sanitarno-epidemiologiczna. Lista i adresy stacji dostępne są pod adresem https://gis.gov.pl/mapa/.
Podróże służbowe
5. Do obowiązków pracodawcy należy przypominanie pracownikom i kontrahentom, by przed wyjazdami służbowymi zapoznawali się z zaleceniami krajowych instytucji i upewnili się, czy mają najnowsze informacje na temat obszarów rozprzestrzeniania się koronawirusa COVID-19. Dane te można sprawdzić na stronie WHO.
Pracodawca powinien unikać wysyłania w podróże służbowe do zagrożonych obszarów osób o obniżonej odporności (osoby starsze, cierpiące na choroby przewlekłe, np. cukrzyca, choroby serca i płuc). W gestii pracodawcy leży upewnienie się, czy wszystkie osoby podróżujące do lokalizacji zgłaszających przypadki choroby COVID-19 zostały poinstruowane przez wykwalifikowanego specjalistę (np. personel ochrony zdrowia) o zasadach bezpieczeństwa.
Pracodawca powinien mieć pewność, że pracownicy wiedzą, co robić i z kim się skontaktować, jeśli źle się poczują podczas podróży. Pracownicy będący w delegacjach służbowych muszą postępować zgodnie z instrukcjami władz lokalnych.
Pracodawca lub pracownik po powrocie z podróży do kraju, w którym rozprzestrzenia się COVID-19, powinien:
A) monitorować swój stan zdrowia przez 14 dni i mierzyć temperaturę dwa razy dziennie,
B) jeśli rozwinie się nawet łagodny kaszel lub niska gorączka (od 37,3 stopni Celsjusza), pozostać w domu i izolować się. Oznacza to unikanie bliskiego kontaktu (1 metr) z innymi osobami, w tym członkami rodziny,
C) zatelefonować do podmiotu świadczącego opiekę zdrowotną lub lokalnej instytucji zdrowia publicznego i podać szczegółowe informacje na temat ostatniej podróży oraz objawów.
Pracodawca powinien przygotować firmę na wypadek pojawienia się choroby COVID-19 i mieć opracowany plan postępowania. WHO zaleca, aby plan obejmował umieszczenie chorego w pokoju lub miejscu, w którym jest on izolowany od innych, ograniczenie liczby osób mających kontakt z chorym i skontaktowanie się z lokalną stacją sanitarno-epidemiologiczną. W planie należy określić, jak można podtrzymać działalność firmy, nawet jeśli znaczna liczba pracowników, kontrahentów i dostawców nie może przyjść do pracy. Bardzo ważne jest przekazanie pracownikom i kontrahentom informacji o planie i upewnienie się, że są świadomi tego, co powinni robić.
Koronawirus – plan działania
6. W kodeksie pracy brakuje kompleksowej regulacji, która kategorycznie zabraniałaby pracodawcom wydawania poleceń podróży służbowej do miejsc związanych z ryzykiem zachorowania. Z drugiej strony, pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zatem nie powinien delegować pracowników do miejsc, gdzie istnieje ryzyko zakażenia chorobą noszącą znamiona epidemii.
Przepisy kodeksu pracy oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku nie uprawniają pracodawcy do skierowania pracownika na badania lekarskie w sytuacji, gdy na przykład pracownik jest przeziębiony i może zagrażać innym pracownikom, bez zgody tego pracownika, jeżeli nie zbiega się to z terminem kolejnego badania okresowego.
W przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły do których uczęszcza dziecko, z powodu COVID-19, pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem przysługuje dodatkowe 14 dni płatne jak zasiłek opiekuńczy 80% wynagrodzenia.