14 marca 2024 roku weszła w życie nowelizacja kodeksu karnego dotycząca możliwości orzeczenia przez Sąd przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym lub równowartości tego pojazdu.
Przepadek pojazdu będzie obligatoryjny m.in. w przypadku popełnienia przez sprawcę przestępstwa stypizowanego w art. 178 § 1 lub 1a kk, czyli w sytuacji zastosowania zaostrzonej karalności wobec sprawcy przestępstw wyartykułowanych w art. 173 § 1 lub 2 kk (umyślne lub nieumyślne sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym), art. 174 kk (sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym) lub art. 177 § 1 kk (naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, skutkujące nieumyślnym spowodowaniem wypadku), jak również w sytuacji, gdy wspomniany sprawca znajdował się w stanie nietrzeźwości, jeżeli zawartość alkoholu w organizmie sprawcy była wyższa niż 1 promil we krwi lub 0,5 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo prowadziła do takiego stężenia lub pod wpływem środka odurzającego lub w sytuacji gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia lub spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po popełnieniu czynu.
Obowiązkowy przepadek pojazdu będzie dotyczyć także przestępstwa wskazanego w art. 178a § 1 lub 4 kk, czyli prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. W tym przypadku zawartość alkoholu w organizmie sprawcy przestępstwa określonego w 178a § 1 kk nie może być niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo prowadzić do takiego stężenia. Natomiast Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie będzie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo po popełnieniu przestępstwa sprawca dokona zbycia, daruje lub ukryje podlegający przepadkowi pojazd, Sąd będzie orzekał o przepadku równowartości tego pojazdu.
Sąd nie będzie jednak orzekał przepadku pojazdu mechanicznego w stosunku do sprawcy, który prowadził pojazd mechaniczny niestanowiący jego własności wykonując przy tym czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim wypadku Sąd będzie orzekał nawiązkę w wysokości co najmniej 5 000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
(opracował: apl. adw. Alan Dopieralski)